Szwedzki system emerytalny różni się od tego obowiązującego w Polsce. Wysokość wypłacanej emerytury zależy zarówno od świadczeń państwowych, jak i dochodów osiąganych w trakcie życia zawodowego.
Emerytura powszechna – co ją tworzy?
Jednym z głównych filarów emerytury w Szwecji jest emerytura powszechna wypłacana przez Pensionsmyndigheten. Składają się na nią:
- dochody uzyskane w Szwecji w ciągu całego życia
- składki odprowadzane corocznie z tytułu pracy i podatków
- dodatkowe kwoty przyznawane w związku z opieką nad dzieckiem przez pierwsze 4 lata
Na wzrost emerytury wpływają również:
- studia finansowane przez państwo
- odbycie służby wojskowej (również podstawowej)
- otrzymywanie renty, zasiłku aktywizacyjnego lub zasiłku dla bezrobotnych
Im wyższe dochody i dłuższy okres aktywności zawodowej – tym wyższa emerytura. Pieniądze są wypłacane do końca życia i składają się z:
- inkomstpension (dochody)
- premiepension (składki inwestycyjne)
- garantipension (emerytura podstawowa)
- dodatek emerytalny
Premiepension – wybór funduszu emerytalnego
2,5% rocznych dochodów przekazywane jest na emeryturę składkową (premiepension). Podatnik może samodzielnie wybrać fundusz emerytalny lub pozostać przy domyślnym funduszu państwowym AP7 Såfa.
Dodatkowe wsparcie dla osób z niską emeryturą
Osoby z niskimi dochodami emerytalnymi mogą ubiegać się o:
- dodatek mieszkaniowy
- zapomogę dla osób starszych
Oba świadczenia są przyznawane wyłącznie na określonych warunkach i zależą od sytuacji finansowej i mieszkaniowej.
Renta rodzinna w systemie emerytalnym
W przypadku śmierci bliskiej osoby (małżonka, partnera, rodzica), Pensionsmyndigheten wypłaca rentę rodzinną, która stanowi część emerytury powszechnej.
- Świadczenie pokrywa część utraconych dochodów
- Wysokość zależy od zgromadzonych przez zmarłego składek
- Obowiązują warunki: zmarły musiał pracować i mieszkać w Szwecji przez określony czas
Tjänstepension – emerytura wypłacana przez pracodawcę
W Szwecji wielu pracowników ma prawo do emerytury pracowniczej (tjänstepension). Dotyczy to szczególnie:
- sektora publicznego
- pracowników umysłowych
- pracowników fizycznych
Uwaga: pracodawca nie ma obowiązku zawarcia umowy emerytalnej, dlatego warto sprawdzić to indywidualnie.
Emerytura pracownicza a samozatrudnienie
Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą nie mają prawa do tjänstepension. Dlatego często decydują się na indywidualne oszczędzanie w celu uzupełnienia brakujących środków.
Kiedy wypłacana jest emerytura pracownicza?
Towarzystwo emerytalne kontaktuje się z pracownikiem kilka miesięcy przed ukończeniem 65 lat, z pytaniem o datę rozpoczęcia wypłat. Pracownik decyduje również, czy:
- emerytura ma być wypłacana przez 5, 10, 15, 20 lat
- lub do końca życia
Tjänstepension obejmuje też:
- ubezpieczenie zdrowotne – dodatkowe świadczenia w przypadku choroby
- ochronę bliskich – w przypadku śmierci ubezpieczonego
Emerytura szwedzka a emerytura z Polski lub innego kraju
Emerytura wypłacana w Polsce lub poza Szwecją nie wpływa na szwedzką emeryturę dochodową, składkową czy uzupełniającą.
Może jednak wpływać na:
- emeryturę podstawową (garantipension)
- dodatek mieszkaniowy
- zapomogę dla osób starszych
- dodatek emerytalny
Wpływ ten oceniany jest indywidualnie i zależy od poziomu dochodów za granicą.
Czy możesz pobierać emeryturę po opuszczeniu Szwecji?
Tak – osoby, które opuściły Szwecję, mogą nadal otrzymywać:
- emeryturę dochodową
- premiepension
- emeryturę uzupełniającą
Jednak niektóre dodatki – jak dodatek mieszkaniowy czy zapomoga dla osób starszych – mogą zostać wstrzymane.
Samodzielne oszczędzanie na emeryturę w Szwecji
Podobnie jak w Polsce, wiele osób w Szwecji wybiera indywidualne oszczędzanie na emeryturę, szczególnie:
- samozatrudnieni
- osoby bez prawa do tjänstepension
Popularne formy oszczędzania:
- banki
- towarzystwa ubezpieczeniowe
- inwestycyjne konta oszczędnościowe (ISK)
- ubezpieczenia kapitałowe
Spłata kredytu hipotecznego jako forma oszczędzania
Alternatywną formą budowania zabezpieczenia emerytalnego jest spłata kredytu hipotecznego.
- Po zakończeniu spłat: własne mieszkanie bez kosztów najmu
- W trakcie spłaty: możliwość skorzystania z ulg podatkowych
- Dla osób, które preferują inwestycje w dobra materialne
Potrzebujesz pomocy z emeryturą w Szwecji?
Masz pytania o Pensionsmyndigheten, dodatek mieszkaniowy, zapomogę, czy własne oszczędności na przyszłość?
Skontaktuj się z nami – pomożemy Ci zrozumieć i zaplanować każdy element szwedzkiego systemu emerytalnego.