Czym jest harmonizacja podatków?
Harmonizacja podatków polega na stopniowym ujednolicaniu zasad opodatkowania w krajach Unii Europejskiej. Nie oznacza to pełnego zrównania przepisów, ale raczej eliminację różnic, które utrudniają integrację rynków krajowych.
Celem jest ułatwienie działalności gospodarczej w obrębie wspólnego rynku, zmniejszenie barier fiskalnych i stworzenie spójnych warunków konkurencji. Jednocześnie proces ten wywołuje obawy o utratę niezależności podatkowej przez poszczególne państwa członkowskie.
Wyzwania związane z harmonizacją
Każda zmiana w systemie podatkowym wpływa na warunki gospodarcze w kraju. Harmonizacja może zaburzyć istniejące mechanizmy, np. system ulg czy lokalne zachęty inwestycyjne.
Eksperci od lat zadają pytanie: czy korzyści z harmonizacji przeważają nad kosztami i ryzykiem? Różnice w systemach podatkowych państw członkowskich są znaczne – dotyczą zarówno konstrukcji przepisów, jak i wpływów budżetowych.
Dodatkowo harmonizacja może osłabić pozycję państw o atrakcyjnych warunkach podatkowych, np. z niskim CIT.
Szwedzki system podatkowy a integracja unijna
W Szwecji podatki są relatywnie wysokie i służą głównie redystrybucji. Skatteverket cieszy się dużym zaufaniem obywateli. Podatki dochodowe dla osób fizycznych wynoszą od 30 do 55%, natomiast dla spółek – 28%. Do tego dochodzi VAT i podatek pracowniczy.
Firmy zagraniczne działające w Szwecji podlegają ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu – rozliczają wyłącznie dochody pochodzące z działalności prowadzonej na terenie Szwecji. Zakres opodatkowania może być ograniczony w ramach umów międzynarodowych.
Dla Szwecji harmonizacja może oznaczać konieczność dostosowania rozwiązań krajowych do wspólnotowych standardów – co może być zarówno szansą, jak i zagrożeniem.
Czy harmonizacja jest korzystna dla Szwecji?
W porównaniu z innymi krajami UE, Szwecja znajduje się w środku stawki, jeśli chodzi o poziom opodatkowania dochodów firm. Kraje takie jak Malta czy Dania mają wyższe stawki, ale też inne modele systemów podatkowych.
Na Zachodzie podatki są postrzegane jako narzędzie redystrybucji. W krajach Europy Środkowo-Wschodniej kluczowe znaczenie mają wpływy podatkowe od inwestorów zagranicznych.
Te różnice sprawiają, że pełna harmonizacja podatków może być niekorzystna dla krajów takich jak Szwecja, które mają silnie rozwinięte modele socjalne i złożoną strukturę obciążeń fiskalnych.
Nowa dyrektywa BEFIT – krok w stronę wspólnej podstawy opodatkowania
We wrześniu 2023 r. Komisja Europejska przedstawiła projekt dyrektywy BEFIT (Business in Europe: Framework for Income Taxation), której celem jest stworzenie wspólnej metody ustalania podstawy CIT w UE.
Założenia BEFIT:
- jedna metoda kalkulacji podstawy opodatkowania dla wszystkich państw UE,
- możliwość kompensacji zysków i strat w obrębie grup kapitałowych,
- uproszczenie nadzoru podatkowego,
- eliminacja podatku u źródła w transakcjach wewnątrzgrupowych.
BEFIT to kontynuacja wcześniejszych inicjatyw na rzecz integracji podatkowej. Dla Szwecji oznacza to konieczność dostosowania rozliczeń CIT do nowych zasad w odniesieniu do największych firm działających w UE.
Kogo obejmą przepisy BEFIT?
Nowe regulacje mają dotyczyć grup kapitałowych (krajowych i międzynarodowych), które:
- mają skonsolidowane sprawozdania finansowe,
- przekraczają próg przychodów 750 mln EUR w co najmniej 2 z 4 ostatnich lat.
Wyłączeniu podlegają grupy, których jednostka dominująca ma siedzibę poza UE lub które osiągają mniej niż 50 mln EUR przychodów w UE, albo jeśli ich sprzedaż stanowi mniej niż 5% globalnych przychodów grupy.
Branża działalności nie decyduje o objęciu regulacją, ale niektóre sektory (np. lotnictwo, górnictwo) mogą być objęte szczególnymi zasadami.
Jak będzie wyglądać rozliczenie CIT w systemie BEFIT?
Rozliczenie ma przebiegać w kilku etapach:
- Każda jednostka grupy oblicza swoją podstawę opodatkowania zgodnie z zasadami BEFIT.
- Podstawy są sumowane i przeliczane na jedną wspólną bazę.
- Wspólna baza dzielona jest proporcjonalnie pomiędzy podmioty z grupy.
- Na tej podstawie nakładany jest CIT według lokalnych stawek w poszczególnych krajach.
Stanowisko Szwecji wobec BEFIT
Szwecja opowiada się za tym, by wspólna podstawa opodatkowania funkcjonowała równolegle z krajowym systemem CIT. Chce też zachować możliwość decydowania o warunkach “wejścia” i “wyjścia” z systemu.
Ostrożne podejście Szwedów wynika z chęci ochrony własnego modelu podatkowego oraz konieczności przeanalizowania wpływu dyrektywy na sektor MŚP.
Podsumowanie
Harmonizacja podatków w UE to długotrwały proces, który ma na celu ułatwienie działalności transgranicznej i zmniejszenie barier administracyjnych. Dla firm działających w Szwecji – zwłaszcza tych należących do dużych grup kapitałowych – nowe regulacje mogą oznaczać uproszczenie rozliczeń, ale też konieczność dostosowania się do wspólnych zasad.
Potrzebujesz wsparcia w rozliczaniu CIT lub planowaniu podatkowym dla swojej grupy? Skontaktuj się z Revea – pomożemy Ci zrozumieć skutki harmonizacji i przygotować się na nowe przepisy.